’Als je de trein ziet, heb je 10 seconden’

[schuurmans]

Vader omgekomen Gerjon laakt gebrek aan veiligheid door onbewaakte spoorwegovergang
’Als je de trein ziet, heb je 10 seconden’

Harry van Gelder
Nederland telt 2500 spoorwegovergangen. 1800 daarvan liggen op de openbare weg en zijn voor het publiek toegankelijk. Verreweg het merendeel daarvan (1711) is beveiligd met spoorbomen, bellen en lichten. Nog 89 openbare overwegen zijn onbewaakt. De spoorwegovergang op de Voslaan in Winsum is daar een van…

Dinsdag 14 oktober 2014 leek een dag als alle andere. De 24-jarige veehandelaar Gerjon Kazemier is aan het werk, zoals altijd. Met zijn wagen met aanhanger rijdt hij door het typische Groningse weidelandschap bij Winsum om vier kalveren af te leveren bij een boer.
Rond half twaalf ’sochtends verlaat hij de Winsumerstraatweg en slaat de Voslaan in, een smalle laan, niet breder dan een landweg. Het zicht is goed, het is mooi helder weer.

De weg loopt iets omhoog. Na enkele tientallen meters is er bij een paar bomen ineens een spoorwegovergang, die alleen bewaakt wordt door een andreaskruis.
Gerjon ziet de trein van vervoerder Arriva niet, die met een snelheid van 80 tot 100 kilometer per uur uit Winsum komt aansnellen. De trein knalt boven op zijn wagen. De auto en de aanhanger rollen in een greppel. Gerjon is op slag dood. Van de vier kalveren overleven twee de klap niet. De veertig passagiers in de Arriva-trein komen met de schrik vrij.

Boos
Vader Nanning Kazemier is, vier maanden na het ongeluk, nog steeds verschrikkelijk boos op ProRail. Hij stelt de spoorbeheerder aansprakelijk voor het drama. „Al sinds 1990 roepen boeren om veiligheidsmaatregelen. Mijn zoon zag de trein niet. Dat is niet gek. Bij de Voslaan zit een knikje in het spoor. Als je de trein ziet, heb je maar tien seconden de tijd om over te steken’’, zegt de gebroken vader. „De overheid doet net alsof hier af en toe en boemeltje passeert, maar elk kwartier raast hier een trein met hoge snelheid voorbij. Daarnaast rijden er ook nog goederentreinen.’’
Volgens Nanning Kazemier had het ongeluk niet hoeven te gebeuren. „De machinist verklaarde dat hij de auto zag aankomen, en dat hij zag dat Gerjon was afgeleid. Waarom remt hij dan niet? Dit maakt me zo verschrikkelijk verdrietig en boos. Gerjon was geen roekeloze jongen. Hij was een hardwerkende jongeman die gewoon zijn werk deed.’’
Het is niet de eerste keer dat iemand het leven laat op de onbewaakte spoorwegovergang op de Voslaan. Een half jaar eerder verongelukte een 67-jarige krantenbezorger op precies dezelfde kruising. Hij was net terug van het lopen van zijn wijk aan de Voslaan, toen hij op 2 april 2014 om 06.55 uur met zijn auto in dichte mist op een trein botste.


Meteen na dit ongeval begonnen de gemeente Winsum en spoorbeheerder ProRail met een onderzoek. Voor Gerjon kwam de uitkomst daarvan te laat. Pas afgelopen week werden de resultaten gepresenteerd. Beide partijen willen 17 van de 23 spoorwegovergangen in Winsum veiliger maken. Bij de Voslaan moet een parallelweg naast het spoor komen, die het verkeer naar een veiligere spoorovergang leidt. Maar zo ver is het nog lang niet. De kosten bedragen 5,5 miljoen, becijferde Winsum. En dat geld is er niet.
„Dat komt er ook niet’’, zegt vader Kazemier. „Men praat en praat, maar doet niets. Waarom zijn er na het eerste ongeluk niet meteen maatregelen genomen? Het beveiligen van het spoor hier kost 450.000 euro’’, zeiden de gemeente en ProRail mij. „Maar dat gaan we niet doen’’, zeiden ze er meteen achteraan.’’


Kostbaar
„Het is vaak een misverstand dat beveiliging een koud kunstje is. Een kwestie van een lampje ophangen of een spoorboom neerzetten. Dat is niet zo. De kosten per overweg bedragen zeker een half miljoen euro’’, bevestigt woordvoerder Jouke Schaafsma van ProRail. „De overweginstallatie moet integraal onderdeel uitmaken van de spoorbeveiliging, Het moet slim ontworpen zijn en ook technisch betrouwbaar om de kans op vertraging voor trein- en wegverkeer zo klein mogelijk te maken. Dit alles maakt het kostbaar.’’
Het geld voor veiligere overwegen ligt niet voor het oprapen. „ProRail is een taakorganisatie van de overheid”, benadrukt Schaafsma. „Wij kunnen alleen die zaken uitvoeren die ons door de overheid worden opgedragen. Als wij spoorwegovergangen veiliger willen maken, moeten we extra geld van de overheid zien te krijgen.’’
Winsum en ProRail hopen dat staatssecretaris Mansveld (Infrastructuur) bijspringt. Maar de bewindsvrouw voelt daar weinig voor, omdat het beveiligen van alle openbare onbeveiligde overwegen duur is. Volgens Mansveld kost het tussen de 60 en 70 miljoen euro.
Als doekje voor het bloeden beloofde de staatssecretaris op aandringen van VVD en PvdA om te kijken naar innovatieve oplossingen om de overwegen te beveiligen. Ze denkt daarbij aan apps die aangeven of er een trein aankomt of aan het ophangen van camera’s.

Schijnveiligheid
Het gebrek aan daadkracht maakt Kazemier razend. „Men creëert een schijnveiligheid met onderzoeken en rapporten. Er zijn 1001 mogelijkheden om iets aan de onveiligheid te doen, maar er gebeurt niets.”

Gemiddeld vinden er volgens ProRail per jaar zo’n 35 aanrijdingen plaats op de Nederlandse bewaakte en onbewaakte overwegen. Als gevolg daarvan overlijden 9 tot 14 personen. In de cijfers zitten niet de zelfdodingen rond het spoor. Dit aantal staat al jaren op 190 per jaar.
„De laatste jaren is het aantal dodelijke slachtoffers stabiel’’, zegt Schaafsma. „Maar vergeleken met 30 jaar geleden is het aantal dodelijke slachtoffers met 80 procent gedaald. Dat komt vooral omdat het aantal overwegen met 1500 is afgenomen. Veel van deze overwegen zijn vervangen door tunnels, bruggen of viaducten. Daarnaast zijn de bestaande overwegen gaandeweg beter beveiligd’’, zegt Schaafsma.
Ongeveer 325 overwegen zijn particuliere overpaden. Dat zijn kleine oversteekplaatsen voor onder meer landeigenaren of mensen die een recht van overpad hebben, omdat ze bijvoorbeeld aan de andere kant van het spoor wonen. De laatste jaren worden die paden tot groot verdriet van ProRail ook vaak gebruikt door wandelaars, fietsers of ruiters. „Wij zijn daar niet blij mee. Het mag ook niet. Alleen de mensen met recht van overpad, mogen hier het spoor oversteken’’, zegt Schaafsma. „Hier oversteken is ook erg gevaarlijk. Treinen razen met grote snelheid voorbij en mensen die er eenmalig komen, kennen de plaatselijke situatie niet. Ook is een overpad niet altijd direct herkenbaar. Zeker bij mist of ander slecht weer kunnen er gevaarlijke situaties ontstaan.’’
ProRail probeert er volgens hem van alles aan te doen om zo min mogelijk onbewaakte overgangen te hebben. Maar de macht van ProRail is beperkt. De spoorbeheerder kan niet eenzijdig een overgang sluiten. Daarvoor is toestemming van de eigenaren nodig.
Ook kampt de spoorbeheerder met verzet van organisaties van wandelaars, fietsers en ruiters. Die zijn fel tegen het verdwijnen van onbewaakte spoorwegovergangen, omdat volgens hen dan belangrijke verbindingen verdwijnen.
Maar zelfs als alle spoorovergangen zijn beveiligd of opgeheven, is het nog maar de vraag of het probleem van de dodelijke slachtoffers is opgelost. „Beveiliging is geen garantie dat er niks gebeurt’’, zegt Schaafsma. Uit cijfers van ProRail blijkt dat de jaarlijkse dodelijke ongevallen veruit het vaakst te betreuren zijn op overwegen mét een stoplicht of spoorboom. De slachtoffers zijn vooral mensen die haastig onder een dichte spoorboom door kruipen of een rood sein negeren.
Dichtbevolkt
Schaafsma benadrukt dat Nederland tot de vijf Europese landen met de meeste overwegen per 100 km spoor behoort. „Van die landen heeft Nederland op Zweden na het minste aantal dodelijke ongevallen’’, zegt Schaafsma. „We doen het behoorlijk goed als het gaat om investeren in overwegveiligheid. Maar we wonen in een dichtbevolkt land, met veel spoor en wegen, met veel inwoners, met veel treinen.’’
Het aantal slachtoffers op overwegen verder laten dalen is niet eenvoudig, volgens Schaafsma. Beveiliging is kostbaar. ProRail wil daarom met wegbeheerders samenwerken om bijvoorbeeld wegen om te leiden. Daarnaast wil het spoorbedrijf met publiekscampagnes verkeersdeelnemers wijzen op gevaren van bewaakte, maar vooral onbewaakte spoorwegovergangen.
ProRail mag plannen wat het wil. Nanning Kazemier gelooft het niet meer. Hij is zijn geloof in ProRail totaal verloren. Ziedend is hij over zoveel onvermogen van de overheid. Elke dag denkt hij aan zijn zoon die er, in zijn ogen, niet meer is door de schuld van de overheid. „Met mij gaat het niet goed. Het leven is diep en donker. Ik kan geen trein meer zien. Nog steeds zijn er geen maatregelen genomen. Ik ben zo boos. Ik vind het een schending van de mensenrechten.”


bron: De Telegraaf

[Flip fluitketel]

Een triest verhaal.

Opm. Nederland heeft na Zweden de minste aantal dodelijke slachtoffers op overwegen staat er in dit artikel. Is dat aantal verdisconteerd naar bevolkingsdichtheid en spoorlijndichtheid en aantal treinen?
In een extreen vlak en dichtbevolkt land ontkom je welhaast niet aan spoorwegovergangen. Zweden is veel heuvelachtiger, is in oppervlakte 13 keer groter dan Nederland en heeft ca 10 milioen inwoners voornamelijk in het zuiden woonachtig. Oftewel hoe vertaal je cijfers.
Flip

[deridder]

Aanwijzing VR tot het opgelost is

[Peter Haaswijk]

Ik heb de situatie bekeken met Google-Earth.
Kaarsrechte Vossenlaan ,kaarsrecht spoor ten Z van Bedum.
Mss kunnen er bomen en struiken in de weg staan op grotere afstand dan 300m ? (=10 sek. rijtijd met 108 km/h )
Er liggen meerdere overwegen bij elkaar daar, dus men zal een aantal moeten kombineren.
En anders moet men maar wachten tot een trein voorbij is. Het is enkelspoor ,dus dan duurt het toch wel enkele minuten voor er iets van de andere kant komt.
Peter